اثرات کنه کش ها و حشره کش های رایج بر پارامترهای دموگرافی کنه شکارگر n. californicus (acari : phtosoiidae) با تغذیه از کنه قرمز اروپایی در باغات سیب ارومیه

کنه قرمز اروپاییpanonychus ulmi (koch) یکی از آفات مهم باغات سیب در ایران است. در باغات تجاری کنترل این کنه، به دلیل پتانسیل بالا در ایجاد خسارت اقتصادی، مستلزم چندین بار کنترل شیمیایی در سال است. کنه یneoseiulus californicus (athias henriot) (acari: phytoseiidae) در اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی و آسیا به طور گسترده ای پراکنده بوده و برای کنترل کنه عنکبوتی در محصولات زراعی، باغی و گلخانه ای استفاده می شود. برای به حداقل رساندن اثر کنترل شیمیایی روی عوامل کنترل بیولوژیک و برقراری یک تعادل زیست محیطی بین آفات و دشمنان طبیعی و همچنین برای رسیدن به یک شکل منطقی تر از مدیریت، می توان این روش های کنترلی را تلفیق کرد. هدف از این تحقیق، بررسی پارامترهای جدول زندگی n. californicus ، در دو دمای ثابت 20 و 25 درجه سلسیوس، 5 ± 60 درصد رطوبت نسبی و دوره نوری 16ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی می باشد. کنه قرمز اروپایی p. ulmi، از آفات مهم باغات سیب در ایران، به عنوان طعمه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین اثرات دزهای کشنده آفت کش های توصیه شده جهت کنترل کنه قرمز اروپایی، فنازوکوئین (pride®)، اسپیرودیکلوفن (envidor®)، دیازینون(basudin®) و استامی پراید(mospilan®) روی پارامترهای رشدی، بقاء و زیستیn. californicus ، دشمن طبیعی مهم این کنه آفت، در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. طول مدت مراحل نابالغ، به ترتیب از 12/5 تا 52/7 روز در دمای 20 و 25 درجه سلسیویس متفاوت بود. نرخ خالص تولید مثل (r0) با افزایش دما از 84/20 نتاج ماده به 46/31 نتاج ماده در 20 و 25 درجه سلسیویس به ترتیب افزایش یافت. مقدار نرخ ذاتی رشد (rm) و نرخ متناهی افزایش (?) بالاترین میزان خود در دمای 25 درجه سلسیویس (به ترتیب 237/0 و 26/1 در روز) بود که بیشتر از مقادیر بدست آمده در دمای 20 درجه سلسیویس (161/0 و 17/1 در روز به ترتیب) می باشد. متوسط طول مدت هر نسل (t) در دمای 20 و 25 به ترتیب 86/18 و 45/14 روز محاسبه گردید. کنه کش های فنازوکوئین و اسپیرودیکلوفن و حشره کش های دیازینون و استامی پراید کاهش قابل توجهی در باروری/بارآوری خالص ایجاد کردند. نرخ ذاتی رشد(rm) ، نرخ خالص تولیدمثل (r0) و نرخ متناهی افزایش (?) نسبت به شاهد کاهش معنی داری پیدا کرد. بر اساس نتایج بدست آمده از مقادیر rm، زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت تحت تاثیر سموم مورد بطور قابل توجهی افزایش یافت. به طور کلی، نتایج نشان داد که کنه n. californicus قادر به رشد و نمو در محدوده دمایی 25-20 درجه سلسیوس با تغذیه از کنهp. ulmi بوده و دارای پتانسیل لازم برای کنترل این آفت می باشد. بر اساس نتایج بدست آمده از اثرات سوء سموم بر روی پارامتر دموگرافی کنه n. californicus ، باید از مصرف این سموم در باغاتی که برنامه رهاسازی این شکارگر را دارند، خودداری شود. می توان نتیجه گرفت که اثرات نامطلوب غلظت های کشنده سموم مورد تیمار بر میزان رشد جمعیت کنه n. californicus قابل توجه بود و این امر باید در برنامه مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفته شود. اما استفاده از دزهای زیر کشنده سموم به همراه عوامل بیولوژیک در برنامه مدیریت تلفیقی آفات می تواند ضمن کنترل مطلوب آفت، خطر مقاومت را کاهش دهد.